I-zine nr 41 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 47 2015
Wat je kunt leren van een spannende situatie.
Uit de drie mogelijke reacties op gevaar, kiezen hulpverleners vaak voor het gevecht. Ze bestrijden geweld, vuur, fysieke of emotionele pijn. Ik vraag me af of er in de huidige vluchtelingenstroom ook politieagenten, brandweermannen of andere zorgverleners zitten. Wanneer verandert de vechtreflex in bevriezen of vluchten? En in het gewone leven? Onder welke omstandigheden of bedreigingen verlam je of doe je wat je nooit zou doen? Zoals je baan opzeggen, stoppen met een project, iemand een dak boven het hoofd weigeren?
Het kernkwadrant van Daniel Ofman biedt een verklaring van dit gedrag.
Dit model gaat uit van kernkwaliteiten, valkuilen, allergieën en uitdagingen. Je leeft vanuit je kernkwaliteit, als je goed in je vel zit. Onder stress of getriggerd door een bepaalde persoon of situatie, schiet je in je valkuil. Dan vertoon je teveel van wat je normaliter juist zo goed doet. Je overdrijft het gedrag wat jou positief onderscheidt van anderen. Je draaft door, vecht tegen alles, je kunt niet meer stoppen of je verleent hulp aan anderen ten koste van jezelf.
Wanneer de druk nog hoger wordt, zouden alarmbellen moeten gaan rinkelen. Je kunt zelfs het tegenovergestelde gedrag gaan vertonen. Dat is niet alleen bij vluchtelingen het geval. Het kan jou ook gebeuren, als je invloed beperkt blijkt of de gevaarlijke of stressvolle situatie te lang duurt. Dan doe je iets wat je nooit zou doen en waarin je jezelf niet herkent. Je onderneemt niets meer en bevriest in je handelen. Je maakt de ander steeds verwijten of je slaat op de vlucht en belandt op de bank. Puur uit zelfbescherming en onmacht.
In deze gestreste toestand zoeken mensen, vaak op aanraden van hun bezorgde omgeving, hulp bij een coach. Ik heb er begrip voor. ‘I’ve been there’. Ik weet hoe belangrijk het is om rust en tijd te nemen om te bezinnen. Een veilige plek te zoeken om te herstellen en weer tot jezelf te komen. Dan kun je je realiseren wat je meemaakt en bewust worden waar jouw gedrag vandaan komt.
Vaak is wat je onder extreme stress doet, een ’teveel’ van iets wat je te leren of te ontwikkelen hebt. Nog erger: vaak is dit de kernkwaliteit van de persoon die jou ernstig irriteert! Voor veel hulpverleners, inclusief mijzelf, is dit bijvoorbeeld: ‘slachtoffergedrag’. Zo’n passief, hulpbehoevend iemand laat je zien welk gedrag ook potentieel in jouw aanwezig is, maar wat zich, vaak goed verborgen, in de schaduw bevindt.
Tip
Erken in de allergie die je voelt voor gedrag van een ander, eens de kernkwaliteit die er achter zit! Zie bijvoorbeeld hoe goed een ‘slachtoffer’ voor zichzelf laat zorgen. Spreek jouw eigen behoefte aan hulp uit of leg de lat eens minder hoog. Wanneer je leert van de situatie en je schaduwkant onder ogen ziet, is dit een onverwacht mooie aanvulling op je kernkwaliteiten. Je wordt er een completer en gelukkiger mens van. Je zet jezelf niet vast in één soort gedrag maar kunt heen en weer bewegen tussen de twee uitersten van de lemniscaat. Zo keer je terug naar wie je in de kern bent en wat je graag en goed doet. Je kunt er zelfs met nog meer kracht zijn voor de ander, als je leert om dit complementaire gedrag te vertonen.
Hiermee wil ik niet zeggen dat er zo’n levensles zit in wat al die vluchtelingen nu meemaken. Maar wat zou het mooi zijn als we ons als ongeruste Nederlanders realiseren waarin we ons bedreigd voelen. Zodat we onze zorgen daarover bewust en respectvol kunnen uiten. Wanneer we milder kijken naar de medemensen die een nieuwe basis zoeken. Wie weet kunnen we dan de rust (her)vinden om samen een veiliger leven op te bouwen?
Hartelijke groet,
I-zine nr 39 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 38 2015
Drie redenen om adempauze te nemen.
Help! Ik verlies de controle. Donkere wolken, onweer en regen. Het herfstweer past bij mijn gevoel van te veel, te snel, te ingewikkelde opdrachten. Geen tijd en onvoldoende invloed grijpen mij bij de keel. Stoppen stel ik zo lang mogelijk uit. Ik houd het nog wel even vol. Wat gebeurt er als ik zaken loslaat? Ik ben bang dat het mis gaat en ik mensen teleurstel. ‘Nee’ zeggen durf ik niet. Plannen herzien en toegeven dat ik iets niet kan of wil, voelt als falen.
Toeval bestaat niet. Wat ik zelf ervaar, zie ik terug bij leidinggevenden die ik coach. Ook de teams en organisaties en projectleiders die ik op dit moment adviseer, worstelen hiermee.
Op kracht, maar ongeïnspireerd, gaan we door en hopen dat het vanzelf weer beter gaat. De energie lekt weg. De irritatie neemt toe. ‘Gelukkig’ trekt er iemand anders aan de rem. De ondernemingsraad, een collega, opdrachtgever. Mijn lijf. Zij vragen – helaas niet altijd vriendelijk- om bezinning.
Waarom is het zo lastig om hieraan toe te geven? Mijn gedachten weerhouden me van stoppen. ‘Niet aanstellen! Ik heb net vakantie gehad. Ik heb me gecommitteerd aan de opdrachten die ik doe. Dit is uitdagend en zorgt voor zekerheid. De jongens starten net weer op de middelbare school; als dat maar goed gaat. Mijn vrijwilligerswerk moet ik blijven doen’.
Herken je deze stemmetjes? Misschien vertaald als: ‘de reorganisatie is alweer even geleden, nieuwe mensen, nieuwe functie, hup schouders eronder! Onze directie, bestuur, klant of opdrachtgever verwachten veel van ons. Mijn medewerkers hebben me nodig, want anders gaat het mis. De planning moet gehaald worden’.
Hoe harder deze stemmen klinken, hoe noodzakelijker de pauze. Voor mij betekent dit; niks doen. Telefoon uit. Rusten. Werkafspraken afzeggen, beloftes niet nakomen, man en kinderen alles zelf laten doen. ‘Me-time’! De één start met coaching, de ander organiseert een ‘heidag’ met het team.
Wat levert deze adempauze op?
Ten eerste: Bewustwording. Als je afstand neemt en goed kijkt, herken je een patroon. Je kunt bedenken waar het toe kan leiden. In dit geval gaat ‘steeds harder werken’ op langere termijn ten koste van de kwaliteit van het werk, het contact met de omgeving en van jezelf. Als je stilstaat vóel je. De urgentie om te veranderen.
Ten tweede: Ruimte. Er ontstaat rust om te bedenken wat er nodig is om dit patroon te doorbreken. Terug naar het doel, het waarom van die volle agenda. Bepalen wat écht belangrijk is. Focussen door keuzes te maken. Zaken die er niet bijpassen of niet werken loslaten. Ruimte maken voor energiegevers.
Ten derde; Opluchting. als je stopt en ruimte maakt, vallen de gevolgen mee. Zowel op het werk als thuis draait prima door zonder mij. Iedereen reageert begripvol en ik krijg hulp. De lucht klaart op. Het gevoel van chaos verdwijnt. Ik heb helder zicht op waar het echt om gaat. Ik zit weer op het juiste spoor! Opgewekt ga ik op weg naar het netwerkfeest de Creatieve Klik; waar ik gastvrouw ben, en wat perfect georganiseerd is door Sabine Schippers en Raffaella Ammazzini.
Tip
Als jij het gevoel hebt dat de controle je ontglipt, ga dan voor de verandering juist eens niet harder werken, sturen of toezien. Laat het allemaal eens even los . Dat is spannend, maar het brengt je ruimte en nieuwe inzichten, waarmee je gerichter zaken kunt oppakken.
Hartelijke groet,
I-zine nr 38 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 34 2015
Lijkt het veilig, maar voelt het onveilig? Laat het los!
Wanneer maak ik me druk over veiligheid? Als ik naar Bangkok vlieg op 17 juli of als ik ’s ochtends in de auto stap op weg naar Petten? Als ik ‘sticky rice with mango’ eet van een straattentje, of een douche neem, die een tijd niet is gebruikt in de vakantie? Grote rampen – zoals de MH17 of Tianjin, lijken vaak zo ‘ver van mijn bed’, maar zetten me wel aan het denken.
‘Er kan niets gebeuren, want ik heb en houd alles onder controle’. Is dit niet de gedachte en helaas ook de illusie die we allemaal graag koesteren? Of je nu gaat duiken, motorrijden, een groot project leidt, solliciteert in een reorganisatie, of werkt met gevaarlijke stoffen? Zouden de medewerkers in Tianjin dit ook gedacht hebben? En wat dachten de ongelukkige brandweermannen toen ze de brand daar gingen blussen?
Deep down weten we natuurlijk dat er wel degelijk wat naars kan gebeuren. We bereiden ons zo goed mogelijk voor en we achten de kans op falen klein. Soms is de uitdaging of de opbrengst zo groot dat die het risico rechtvaardigt of zelfs te niet doet. Dit is óók goed; anders zouden we nooit meer iets nieuws of spannends ondernemen!
Lastig wordt het pas als ons gevoel van controle leidt tot onveilig of niet handelen. In mijn werk spreek ik mensen die ervan overtuigd zijn dat hun bedrijf, of team veilig is. Er kan in hun ogen niets gebeuren. Ik merk hoe lastig het is om hen bewust en in beweging te krijgen. Waarom zou je je voorbereiden op iets wat toch nooit mis kan gaan?
Ook zie ik collega’s die héél voorzichtig of zelfs niet meer durven handelen. Zij hebben eerder de ruimte genomen maar zijn daarin door mensen of omstandigheden teruggefloten of op hun vingers getikt. Uit eigen ervaring sprekend; te hard rijden(of werken:)), een ‘rare’ oefening inbrengen, geen warming up voor het hardlopen. Het kán vervelende consequenties hebben. Dan ontstaat júist een gevoel van onveiligheid en onzekerheid. Dus bedenk je je wel twee keer voordat je dit weer doet of erger.. sla je door naar de andere kant.
Hoe kom je uit deze loop? Mij helpt het als iemand me de spiegel voorhoudt, zoals deze week nog gebeurde. Ik realiseer me dat ik me inhoud op een project. Ik zal meer leiding en ruimte moeten nemen. Dit vraagt om vertrouwen in mezelf én in de ander. Vertrouwen wat (helaas) alleen maar groeit als ik een stap durf te maken en de controle los laat.
TIP
Ben je je er bewust van dat jouw gevoel van veiligheid voort kan komen uit het feit dat je alles onder controle houdt. Waardoor je juist meer risico neemt of niets meer doet en de boel juist onveiliger wordt. Sta stil, al is het maar door ongelukken of rampen die anderen overkomen, bij jouw (potentiële) gevoel van onveiligheid. Wat vraagt het van jou om dit los te laten?
Ik hoor het graag.. op 18 september ben je van harte welkom bij onze creatieve klik. Lees meer als je zin hebt in nieuwe inspirerende contacten!
En.. als je gevoel van onveiligheid je te veel wordt, is het lastig handelen. Kijk voor ondersteuning eens naar de training mentale weerbaarheid. Op 21 september geef ik een try-out!
Hartelijke groet,
I-zine nr 33 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 10 2015
Over het belang van stilstaan tussen de bewegingen in.
Ons leven bestaat uit beweging. Van geboorte naar kind en volwassenheid, van opstaan tot naar bed gaan, van kleuterschool naar universiteit, van A naar B, van het een naar het andere huis, relatie, baan, opdracht, reorganisatie. Eigenlijk is iedereen onderweg en vaak zijn we meer gericht op het doel. dan op de weg ernaartoe. We razen maar door en als we iets bereikt hebben, staan we amper stil bij het succes. Het volgende doel staat alweer te wachten. Jammer, want we vergeten dan te genieten van het moment!
Uit schijnbare stilstand komt..
Ik betrap mezelf op deze voorwaartse, liefst ‘opwaartse’ beweging. Het geeft een kick om weer een nieuw punt te bereiken. het voelt ‘levend’, maar veroorzaakt ook spanning en is vermoeiend. Soms word ik door mijn lijf gedwongen om te vertragen, of door omstandigheden. Dit roept weerstand op bij mij. Ik wil niet stilstaan of terugkijken, omdat het meestal geen positieve gevoelens oproept. Spijt, verdriet, boosheid over wat niet meer is of nooit meer terugkomt. Twijfel of ik wel op de goede weg zit. Angst dat ik niet meer in beweging kom.
Ondertussen weet ik uit ervaring dat het helemaal niet zo erg is om eens even niet te bewegen. Een pas op de plaats kan zelfs helend zijn, letterlijk fysiek, maar ook geestelijk. De routine doorbreken, ‘verstand op nul’, eens even niks, geeft ruimte en ontspanning. Vanuit deze helderheid zie ik vaak ineens waar ik vandaan kom, waar ik nu sta, en wat me te doen staat. Dan heb ik de regie weer en geef ik een draai aan mijn leven.
Een neerwaartse beweging maken, buigen, een stap terug doen, omkijken en loslaten, vraagt moed en overgave. Het beoogde ‘hoogste’ doel niet halen, je baan verliezen, moeten bezuinigen, kleiner gaan wonen, leren leven met een handicap, afscheid van een collega, een geliefde zien sterven. Deze gebeurtenissen vallen buiten je invloedssfeer. Ze overkomen of overvallen je. Door rennen is mogelijk en kan als afweermechanisme dienen voor gevoelens van ongeloof, woede, verdriet. Onbewust volgen deze emoties elkaar op, of wisselen elkaar af.
Of en in welke vorm je gevoelens tot uitdrukking komen, hangt af van ofje erbij stil wilt staan. Bij mij is irritatie vaak een teken dat ik ergens overheen wals. Ik herken de signalen bij mensen die ik coach. Vermoeidheid, zwaarte, last van benauwdheid of andere lichamelijke ongemakken. In organisaties zie ik ontevreden medewerkers en gedoe in ondernemingsraden als een roep om stilstand. Om bewust te worden van waar je staat. Wat gebeurt er om je heen en wat doet dat met je? Vóórdat je verder of doorgaat.
Tip
Beweging is fijn, maar bij óp hoort neer, bij voor-, ook achteruit. Bewaak jij die balans bij jezelf en in jouw organisatie? Lukt het je om te vertragen en stil te staan? Kijk je wel eens terug? Schep je ruimte voor gevoel van succes maar ook voor het doorleven van minder prettige gevoelens? Ik raad het je aan, want dit is de enige weg naar vooruitgang.
Voorvarende groet!
I-zine nr 31 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 6 2015
Hoe weersta je de drang tot het weven van een web (ofwel ‘werken’)?
Als alles stil wordt om je heen, wordt het stil van binnen. Dit ervaar ik tijdens een retraite. Gedachten die ik kan bestempelen als de stem van mijn ego, verstommen. Eindelijk zie ik hoe ik mezelf gek maak, in kringetjes ronddraai. Bijvoorbeeld als het gaat om het wel of niet aannemen van een nieuwe klus, die me gevoelsmatig totaal niet trekt. Ik kán het wel, het is uitdagend, levert geld op, nieuwe contacten en geeft me aanzien, als ik slaag. Allemaal rationele argumenten die me zomaar ‘ja’ kunnen laten zeggen of het me in ieder geval moeilijk maken om ‘nee’ te zeggen.
Voelen wat ik eigenlijk wíl, ligt meestal diep verborgen onder mijn verstand. Zolang ik druk ben in mijn hoofd, met anderen, impulsen van buiten, is wel duidelijk wat de overhand krijgt. Totdat ik, tijdens een wandeling in het bos, tegen een leeg bevroren spinnenweb aanloop. Ik sta stil en verwonder me over de schoonheid ervan. “Wat zou de maakster nu doen? Waarom bevindt ze zich niet in haar web, waar ze haar prooi kan vangen?” Blijkbaar heeft ze zich (ook) teruggetrokken uit dit verstarde geheel, ergens onder de bladeren of bouwt ze elders alweer een nieuw web?
Ik voel pas echt waar dit voor mij over gaat, wanneer dit beeld terug komt in mijn meditaties en dromen. Net als ‘de spin Sebastiaan’, bouw ik, met al mijn wilskracht aan mijn web en bevries erin. Geen prooi die dit vangnet over het hoofd ziet. Het ziet er mooi uit, maar voelt koud, eenzaam en onveilig. Wat zou er gebeuren als ik mijn web verlaat, de boel de boel laat, de warmte opzoek? Ik stel mezelf hardop deze vragen en kom, met hulp, tot de volgende vrije vertaling: Als ik nu eens even niet “werk”? Niet mijn best doe, geen ‘pak aantrek’, me niet hoef te beschermen of te bewijzen? Eindelijk eens niet doe wat anderen -volgens mij- van mij verwachten, namelijk wat hóórt? Mijn ‘hoofd’ vindt dit heel bedreigend, maar het is een begin. Gewoon daar in dat bos, wandelen, uitrusten, me verwonderen en me laten meevoeren door het gevoel wat opkomt. Zo hervind ik mijn ‘levenskracht’ of simpel gezegd “dat waar ik blij van word”.
Verkwikt en vol goede voornemens kom ik thuis. Alsof het in de lucht zit, gebeuren er een aantal vervelende dingen die mij confronteren met ziekte en angst. Ik besef ineens dat ik net als Sebastiaan, opgeveegd kan worden. Het is belangrijk om op tijd een veilige omgeving op te zoeken. Om van het leven te genieten, zolang het me gegund is. Het klinkt cliché misschien, maar ik voel het nu heel diep van binnen. Niet alleen de levensvreugde, maar ook het verdriet over wat niet meer “werkt”. De dooi is ingetreden.
Vanaf nu ga ik meer naar míjn impulsen luisteren. Ik ga doen wat ik wil en waar mijn hart van gaat zingen. Als ik het even niet weet, of mijn angsten opkomen, ga ik niet harder werken. Ik ga oefenen om met de stroom mee te gaan en tegelijk de stilte in mijzelf te zoeken. Ik zal vaker “nee” zeggen en uitspreken wat ik echt denk en voel. Daarmee kan ik anderen teleurstellen, verrassen, misschien niet meer aan alle verwachtingen voldoen en het soms nog steeds niet weten.
TIP
Lees dit niet zomaar als een verhaaltje. Het is míjn ontdekkingsreis, geschreven voor wie het lezen wil. Voor diegenen met en voor wie ik werk en leef: om mee te reizen, om mijn veranderende “midlife-gedrag” met mildheid te bekijken, om soms een oogje dicht te knijpen en me scherp en warm te houden.
Dus, schroom niet! Stuur jouw reactie. Herken je dit? Heb je hier ervaring mee of ben je, net als ik, benieuwd of dit gaat ‘werken’? Ik wissel graag met je uit. Om elkaars voorbeeld, spiegel, inspiratiebron te zijn en om samen een andere blik op “veiligheid” te creëren.
Hartegroet,
I-zine nr 30 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 4 2015
Hoe je je bewust kan worden van een patroon door er in mildheid naar te kijken.
Ik houd van mijn zelfstandigheid én ik ben graag onderdeel van een groep. Ik vind het heerlijk als ik voldoende opdrachten heb die ik autonoom uit kan voeren. Omdat deze opdrachten steeds nieuw en anders zijn, wissel ik die het liefst af met ontmoetingen in vertrouwde setting met mijn familie, vriend(inn)en, zielsverwante collega’s, dansers of intervisiegenoten.
Uit liefde voor?
Het handhaven van dit patroon levert mij veel op: vrijheid, regie, een mooie balans tussen in- en ontspanning, waardering, plezier. Kortom ik doe dit uit liefde voor mijzelf. Helaas leef ik niet in een ideale wereld. Soms zijn er geen opdrachten, zijn mijn familieleden niet gezellig, hebben mijn vriendinnen of collega’s geen tijd, is er geen dansles en levert de intervisie geen nieuwe inzichten op. Dit voelt niet lekker, maar ik blijf doen wat ik doe en zeg niks, in mijn geval vaak onbewust ‘uit liefde voor de ander’. Of voor mezelf? Als ik aardig blijf doen, vinden ze mij leuk. Daarmee verval ik in de rol die ik had als kind. Ik sloof me uit als moeder, bescheiden collega, loyale vriendin, enthousiast dansmaatje en trouwe intervisiegenoot.
Zo herken ik ook bij anderen dat ze vaak op dezelfde manier op elkaar reageren. Ik zie de irritatie of het vermoeide, vaak nonverbale: ‘nee he, niet weer’, bij mijn ouders of een bevriend stel. Waarom doen we elkaar dit aan, als het ons niet verder brengt? Waarom zijn we verknocht aan dit voorspelbare patroon van actie en reactie? Terwijl het ons verdriet doet? Wat brengt dit ons, terwijl het zoveel kost en wat is nodig om het te doorbreken?
Deze week stap ik, in eerste instantie onbewust, uit mijn comfortzone. Een collega nodigt mij uit om mee te doen aan een brainstormsessie in een heel nieuw team. Een vriendin neemt me mee naar een nieuwe dansgroep. Op dat moment besef ik opeens hoe ik in mijn vertrouwde wereldje ben blijven hangen. In deze nieuwe situatie voel ik me ongemakkelijk. Ik ben bezig met hoe ik me gedraag en wat ik wel en niet zeg. Ik kies bewust mijn positie. Feitelijk ben ik erg druk bezig met mijzelf en vraag me af of ik dit nieuwe leuk vind? Deze gedachten leveren, zelfs al vóór ik er ben, spanning op. Misschien herken je ze? ‘Doe ik het wel goed? Is er (nog) een klik? Wat zijn de consequenties als ik dit doe? Wat denkt de ander wel van me? Heb ik hier nog zin in? Wat moet ik ervoor doen en laten? Hoe ga ik dit aanpakken? Zoals ik in mijn vorige i-zine beschreef, heb ik nog wat moeite met mijn ‘wat’ en ‘hoe’. Dus kosten deze hersenspinsels energie en verhogen de drempel om een stap te nemen of zijn zelfs een excuus om dit niet te doen. Ik ben er niet trots op, maar begrijp wel beter waarom anderen ook niet zo maar veranderen.
Pas wanneer ik het echt zát ben, waag ik de sprong en kom in actie. Dus duw ik de stofzuiger in handen van mijn zoon, leg contact met collega’s die zich juist niet met ‘mens in veiligheid’ bezig houden, maar met de inhoud van het vak. Ik ga in gesprek met een directeur van een trainingsbureau met wie ik graag wil samenwerken. Een dag vrijnemen en geliefden bezoeken kan zomaar. Net als ergens anders gaan dansen en stoppen met intervisie. Uit liefde voor mezelf!
Deze keuze om mijn patroon te doorbreken levert me veel meer op dan dat het me kost. Een gevoel van verbinding, meerwaarde, verrassende nieuwe inzichten, frisse ideeën, zelfkennis en bovenal plezier! Voor mezelf, maar verrassend genoeg, ook vaak voor de ander.
TIP
Veroordeel niet, kijk met mildheid! Observeer een situatie die spanning oproept bij jezelf of bij een ander. Komen de bovenstaande vragen en gevoelens op? Ga eens na of deze situatie te maken heeft met het doorbreken van een patroon? Waag de sprong, als jij er aan toe bent en ervaar wat het je oplevert: liefde voor jezelf, maar ook liefde voor diegenen die nog niet durven springen.
Warme groet,
Recente reacties